Altılı Masa Anayasa Önerisini Açıklıyor… Mustafa Yeneroğlu: “Cumhurbaşkanının Kanunları Veto Etme Yetkisine Son Vereceğiz”
Altılı Masa’nın Ankara’da düzenlediği ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ toplantısında konuşan Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Genel Lider Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu, “Cumhurbaşkanının kanunları veto etme yetkisine son verecek, bu yetkiyi geri gönderme yetkisiyle sınırlayacağız. Geri gönderilen kanunlar, Meclis tarafından basit çoğunlukla aynen kabul edilebilecek” dedi.
Altılı Masa, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ni, bugün Ankara’da düzenlediği toplantıda kamuoyuna açıkladı. Toplantıda konuşan DEVA Partisi Genel Lider Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu, şunları söyledi:
“Yarının Türkiye’sinde demokrasimizin kalbi olan TBMM’yi güçlendirmek, temsil yeteneğini artırmak, kanun yapma ve yürütmeyi denetleme işlevlerini en etkili şekilde gerçekleştirmesini sağlamak amacıyla Anayasa’da önemli değişiklikler hazırladık. Yasama bölümünde hazırladığımız değişiklik önerisini beş başlıkta toplayabiliriz.
“SEÇİM BARAJINI YÜZDE 3’E DÜŞÜRECEĞİZ”
İlk olarak, TBMM’ye giden yolları demokratikleştireceğiz. Meclis’in temsil gücünü artırabilmek amacıyla seçim barajını yüzde 3’e düşüreceğiz. Siyasi partiler hakkındaki yaptırım kararlarını Avrupa Kurul standartları ışığında gözden geçirerek, değiştirerek demokrasinin vazgeçilmez ögesi olan siyasi parti hürriyetini güçlendireceğiz. Altı milyonu aşan diasporamızın direkt Meclis’te temsil edilmesini sağlayacağız. Anayasa’nın 76. unsurunda yaptığımız değişiklikle affa uğramış olsalar bile cinsel taarruz, çocukların cinsel istismarı ve bilhassa bayana yönelik taammüden yaralama ve bundan ötesinde de edimin ifasına fesat karıştırma cürümlerinden karar giymiş olanların milletvekili seçilmelerini engelleyeceğiz.
“DOKUNULMAZLIKLARIN KALDIRILMASI İÇİN ÜYE TAM SAYISININ SALT ÇOĞUNLUĞUNU GEREKLİ KILACAĞIZ”
İkinci olarak, yasama bağışıklığını güçlendireceğiz. Dokunulmazlıkların kaldırılması için üye tam sayısının salt çoğunluğunu gerekli kılacağız. Yasama dokunulmazlığının istisnaları bakımından belirsizliğe ve birçok hak ihlaline yol açan keyfi uygulamaların önüne geçeceğiz. Milletvekilliğinin kesin karar giyme nedeniyle düşmesini, ferdî müracaat yoluna gidilmesi halinde Anayasa Mahkemesi’nin bu konudaki kararına kadar bekletileceği hükmünü açıkça Anayasa’da düzenleyeceğiz.
“CUMHURBAŞKANININ KANUNLARI VETO ETME YETKİSİNE SON VERECEK, BU YETKİYİ GERİ GÖNDERME YETKİSİYLE SINIRLAYACAĞIZ”
Üçüncü olarak, kanun imal süreçlerini demokratikleştireceğiz. Bu başlıkta birçok düzenlemeyi, üzerinde çalıştığımız Meclis İç Tüzüğü’nde işleyeceğiz. Anayasa’da ise milletlerarası muahededen geri çekilmenin Meclis’in asli yetkisi olduğunu güvence altına alacağız. Böylece, cumhurbaşkanı, milletlerarası bir sözleşmeden gece yarısı tek başına çıkma kararı veremeyecek. Bakanlar Kurulu’nun kanun kararında kararname çıkarma yetkisini, yetki kanununa dayanması ve temel hak ve hürriyetlerin kanun kararında kararnamelerle düzenlenemeyeceği koşuluyla kabul edeceğiz. Bakanlıkların kamu yönetimleri ve kamu hükmî şahıslarının kanun kararında kararnameyle kurulması ve kaldırılması uygulamasına son vereceğiz. Cumhurbaşkanının kanunları veto etme yetkisine son verecek, bu yetkiyi geri gönderme yetkisiyle sınırlayacağız. Geri gönderilen kanunlar, Meclis tarafından kolay çoğunlukla motamot kabul edilebilecek.
“BAŞBAKAN VE BAKANLARIN GÖREVLERİYLE İLGİLİ SUÇLARINDAN DOLAYI HESAP VERMELERİ AMACIYLA MECLİS SORUŞTURMASINI KAPSAMLI BİR ŞEKİLDE DÜZENLEYECEĞİZ”
Dördüncü olarak, Meclis’in kontrol yetkisini güçlendireceğiz. Şeffaf ve hesap verebilir bir idare için hükümete hesap sorulabilmesini sağlayacak araçları artırıp hepsini tesirli kılacağız. Hükümet, başbakan ve bakanlar hakkında gensoru verme yetkisini tesis edeceğiz. Bu yenilikle bakanlıklar aleyhinde verilen güvensizlik önergelerine, yeni başbakanın isminin eklenmesini mecburî kılacağız. Böylelikle Meclis, istikrarın gereği olarak, lakin yeni hükümeti kurmakta birleşebilirse mevcut hükümeti düşürebilecektir. Hasebiyle rastgele bir istikrarsızlığa da yol vermeyeceğiz. Başbakan ve bakanların vazifeleriyle ilgili hatalarından ötürü hesap vermeleri hedefiyle Meclis soruşturmasını kapsamlı bir formda düzenleyeceğiz. Başbakan ve bakanlar hakkında vazifesine ait kabahat işlediği argümanıyla soruşturma önergesi verilebilmesi için gerekli çoğunluğu indirerek kontrolü kolaylaştıracağız. Bir yasama yılında en az 20 gün, gündemi muhalefet tarafından belirlenen genel görüşme açılabilmesini açıkça düzenleyeceğiz. TBMM’nin denetim araçlarından Meclis araştırmasını, ‘Herkesin Meclis araştırma kurulunun davetine uymak zorunda olduğu’ ifadesiyle etkili bir hale getireceğiz.
“PARLAMENTOLARIN TARİHSEL BİR KAZANIMI OLAN BÜTÇE HAKKININ DEVREDİLMEZLİĞİ İLKESİNİ TESİS EDECEĞİZ”
Beşinci olarak, parlamentoların tarihsel bir kazanımı olan bütçe hakkının devredilmezliği ilkesini tesis edeceğiz. Vatandaşlarımızdan toplanan vergilerin nasıl harcandığının etkili bir şekilde denetlenebilmesi için Meclis’in bütçe hakkını, Meclis’in devredilemez bir yetkisi ve denetim aracı olarak düzenleyeceğiz. Meclis bünyesinde Kesin Hesap Komisyonu kuracağız. Komisyonunun başkanının ana muhalefet partisinden olmasını Anayasa’da açıkça düzenleyeceğiz.
Bugün Türkiye, anayasal tertip dışında otoriter bir anlayışla yönetilmektedir. Altılı Masa olarak bizlerin en büyük sorumluluğu, yarınlarımızın demokratik, çoğulcu, adil ve özgür Türkiye’sini hep birlikte inşa ederken sadece bu kötü sistemi değil, bu kötü sistemle birlikte baskıcı, tek tipçi, otoriter zihniyete de son vermektir.
Hedefimiz, sadece anayasalı bir devleti değil, anayasal devleti tesis etmektir. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’le birlikte, tüm farklılıklarımızla, vatandaşlarımızın hiçbir ayrımcılığa ve hukuksuzluğa maruz kalmadığı, herkesin kendini birinci sınıf bir yurttaş olarak hissettiği özgürlükçü, demokratik Türkiye’yi daima birlikte inşa edeceğiz.”
